Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи-ландшафтық мұражай-қорығының қызметкерлері бізді шетелдік Шығыстың бай да санқырлы сәндік-қолданбалы өнерімен таныстыруын жалғастыруда. Ертегідей жарқыраған үнділік екі көрме өскемендіктердің әлі есінде, ал 5 мамырдан бастап «Алтай» көрме залында (М.Горький көшесі, 59) «Иран – Шығыстың інжу-маржаны» атты таңғажайып жаңа көрме ашылды, ол Иран Ислам Республикасының Қазақстандағы елшілігі жанындағы Иран Мәдениет өкілділігімен бірлесіп ұйымдастырылған болатын.

Иран (Персия) – ежелгі тарихы бар және өзіндік мәдениетке бай ел.  Осыдан үш мың жыл бұрын ол әлем өркениетінің маңызды орталықтарының бірі болып саналатын. Иранның ісмер кілемшілерінің, көзешілерінің, зергерлерінің, ағаш пен тас оюшыларының, шекімешілерінің, суретшілерінің қолдарынан шыққан бұйымдары бүкіл әлемге әйгілі болатын және осы күнге дейін белгілі. Көрмеде қазіргі заманғы ирандық шеберлердің қолданбалы өнерінің бірегей үлгілері: сәндік панно, кескіндемелік миниатюралар, таңғажайып пішінді және әртүрлі мақсатта қолданылатын нәзік ыдыс-аяқ, таспен және металмен жозыланып, ағаштан ойып жасалған қобдишалар, шекімелер және ағаштан, металл мен керамикадан жасалған басқа да бұйымдар, Ираннан тыс жерлерге кеңінен танымал суретшілердің картиналары назарға ұсынылған. Әрине, сағат бойы қарасаң жалықтырмайтын атақты парсы кілемдері, жайнамаздар, күрделі өрнекті кестелер де осында. Үнді маталарының қанық та толықтүсті спектрімен салыстырғанда парсы өрнегінің палитрасы байсалды, солғындау болып көрінеді. Дегенмен осынау бір қораштау көрінген дүниені асықпай ақтарып қараған жанға оның арасынан  зұмрет жасыл да, мөлдір фирюза да, күн түсті жалатылған алтын да, кербез күрең қызыл да аяқ астынан жарқырап шыға келеді. Геометриялық қатаң түзу сызықтар мен арабтың өрме жазуы, мәнерлі өсімдіктік элементтердің бір ғана қысқа да нұсқа өрнекке бірігуі – басқа халықтардың мәдениеттерімен баю процесінде иран-парсы мәдениетінің өзіне ғана тән жарқын даралықты жасап, сақтап қалғандығының көрнекті куәсі. «Біздің елдеріміздің арасын үлкен қашықтықтар бөліп тұр, - деді көрмені ашқан кезде Иран Ислам Республикасының Қазақстан Республикасындағы елшісі Делавар Мохаммед Пур мырза. – Осы және саяси жүйелердің жабықтығы бұрынғы онжылдықтарда мәдениеттеріміз арқылы бізге жиірек араласуға кедергі жасады. Бұл көрме айрықша оқиға, екі ел халықтарының байланысы мен достығын нығайту белгісі болады деп сенеміз».

Владимир  Щеглов («Алма ВК» газеті).

Орысшадан аударған Р.Б.Қайырбаева