Санғасырлық тарих бойында әр халық өзінің ұлттық музыкасын қалыптастырып, өзіндік аспаптар жасады.

Уақыт өте келе музыкалық аспаптардың сырт бейнесі өзгеріп, жетілдірілді, кейде жаңасымен ауыстырылды. Шеберлік пен үнемі жаңаға деген ұмтылыс, түйсік пен шабыт сияқты адами қасиеттер саз шығаруы жөнінен бұрын болмаған музыкалық аспаптар жасауға септігін тигізген. Есімдері сақталмаған халық қолөнершілері мен атақты шеберлер оларды түрлі-түсті тастармен, оймыштармен, жозымен әшекейлеп, нағыз сәндік-қолданбалы өнер туындыларына айналдырған.

Облыстық этнографиялық мұражай-қорық қорының коллекциясында ХІХ ғасыр соңы – ХХ ғасырдағы музыкалық аспаптардың үлкен коллекциясы сақталуда.

Бұл аспаптар коллекциясы сапарларға және экспедицияларға шыққанда қала мен облыс халқынан жәдігерлер жинау арқылы қалыптастырылған. Көпшілік аспаптарды бізге Әзірбайжанның Мемлекеттік қолданбалы өнер мұражайы, Өскемен қаласының Корей мәдениет орталығы, Алматы қаласындағы Үндістан елшілігі жанындағы Үнді Мәдениет орталығы, қаламыздың қонақтары мен тұрғындары сыйға тартқан еді, сондай-ақ халықаралық жәрмеңкелер мен көрмелерде сатып алынған болатын..

Коллекцияда қазақ және орыс халықтық музыкалық аспаптарының саны басым.

Кавказ бен Орта Азияның тар, кеманча, гавал сияқты музыкалық аспаптары үлкен қызығушылық туғызатыны сөзсіз.

Корей халық аспаптары: каягым, дағыралар, бамбук сыбызғы да өте құнды болып табылады.

Үнділердің эксклюзивті музыкалық аспаптары – эктара, флут, жолда алып жүретін фисгармония өзге аспаптардың арасынан лайықты орын алған.

Өзбекстан, Тәжікстан мен Қырғызстан халықтары үшін сазды да дәстүрлі болып табылатын музыкалық аспаптар – дойра, чопо-чоор, танбур, темир ооз комуз Алматы қаласындағы Орталық Мемлекеттік мұражайда өткен «Шығысша Рождество» атты Орталық Азия көрме-жәрмеңкенің шығыс базарында сатып алынған еді. Бұл аспаптарды Орта Азия мен Қазақстанның сәндік-қолданбалы өнер шеберлері сатқан.

Пианино, гитара, скрипка, аккордеон интернационалдық әрі жалпыға танымал аспаптар, ал фисгармония болса өте сирек кездесетін аспап және фабрика өндірісінен баяғыда-ақ алып тасталған.

Барлық осы музыкалық аспаптар музыка пәнінің мұғалімдерін, оқушылар мен студенттерді, сондай-ақ өлкеміздің барлық әуесқойлары мен музыкалық мәдениетке табынушыларын қызықтырады деп сенеміз.

 

Прима домбыра Осакаров музыкалық аспаптар фабрикасы Алматы қаласы ХІХ ғасыр соңы КП 28-24140	Гармонь В.И.Столбов Вятка қаласы ХІХ ғасыр соңы – ХХ ғасыр басы ГИК 15-4794	Гармонь Тула гармонь фабрикасы 1830-1900 жылдар КП 19-21644

 

Домбыра Қолдан жасалған ХХ ғ.бірінші жартысы ГИК 12-3305	Домбыра Қолдан жасалған ХХ ғасыр ортасы КПнв 2-2200	Домбыра Осакаров музыкалық аспаптар фабрикасы Қарағанды қ., Совнархоз 1960 жыл КП 13-19046

 

Домбыра Қолдан жасалған ХХ ғасыр ортасы КП 9-17841	Домбыра Қолдан жасалған ХХ ғасыр ортасы КП 6-15696	Домбыра Қолдан жасалған ХХ ғасыр ортасы ГИК 23-8079

 

Қылқобыз Осакаров музыкалық аспаптар фабрикасы Алматы қаласы ХІХ ғасыр ортасы КП 28-24136	Даңғыра Қолдан жасалған ХХ ғ. бірінші жартысы КП 44-28249	Гармонь Фабрикада жасалған ХХ ғасыр басы ГИК 14-4075

 

Гармонь Фабрикада жасалған ХХ ғасыр басы ГИК 26-9780	Гармонь Шуя гармонь фабрикасы ХХ ғасыр ортасы ГИК 28-10696	Гармонь РСФСР, Тула Совнархозы, Гармонь фабрикасы ХХ ғ.бірінші жартысы КП 2-13344

 

Гармонь РСФСР, Приока Совнархозы, Тула қаласы «Мелодия» өндірістік бірлестігі ХХ ғ.бірінші жартысы КП 6-15658	Гармонь Фабрикада жасалған ХХ ғасыр басы КП 14-19354	«Украина» гармоны Фабрикада жасалған 1930-1950 жылдар КП 38-26564

 

Гармонь Фабрикада жасалған 1910-1918 жылдар КП 49-29819	Гармонь Фабрикада жасалған ХХ ғ.бірінші жартысы ГИК 19-6426	Жалейка – орыс халықтық үрмелі аспабы Қолдан жасалған 1970-1980 жылдар КП 6-15655

 

Кеманча – әзірбайжан ішекті музыкалық аспабы Баку қаласы ХХ ғасыр соңы КП 23-22784	Гавал – әзірбайжан соқпалы музыкалық аспабы Қолдан жасалған Баку қаласы ХХ ғасыр соңы КП 23-22785	Тар – әзірбайжан ішекті музыкалық аспабы Қолдан жасалған Баку қаласы ХХ ғасыр соңы КП 23-22783

 

Рубаб прима – ұйғыр ішекті музыкалық аспабы Қолдан жасалған Баку қаласы ХХ ғасыр ортасы КП 39-26693	Гитара Мәскеудің «Мюллер» фабрикасы 1900-1910 жылдар КП 39-26851	Домбыра-альт Шебер Сәрсенбин Ришат Ұлықбекұлы ШҚО 2004 жыл КП 36-25909

 

Дойра - өзбек соқпалы музыкалық аспабы Шебер Ахмат Омаров Самарқан қаласы 2002 жыл КП 45-28377	Дойра - өзбек соқпалы музыкалық аспабы Шебер Азамат Адашев Самарқан қаласы 2006 жыл КП 48-29624	Дойра - өзбек соқпалы музыкалық аспабы Шебер Азамат Адашев Самарқан қаласы 2006 жыл КП 48-29836

 

Танбур - өзбектердің плекторлық музыкалық аспабы Шебер Азамат Адашев Самарқан қаласы 2006 жыл КП 48-29625	Фисгармония Үндістан ХХІ ғасыр басы КП 48-29428	Флут-флейта Үндістан ХХІ ғасыр басы КП 48-29430

 

Эктара – үнділердің ішекті музыкалық аспабы Үндістан ХХІ ғасыр басы КП 48-29429

 

< Осының алдындағы		Келесі >